Sinds begin van dit jaar is de kunstwereld in de ban van de non-fungible token (NFT), een virtueel eigendomscertificaat gebaseerd op blockchaintechnologie. Het meest aansprekende NFT-voorbeeld is de verkoop voor € 60 miljoen van een afbeelding van grafisch kunstenaar Beeple. Kunstenaars en musea over de hele wereld begrijpen hierdoor dat het mogelijk is kunstwerken via NFT-technologie te verkopen aan een publiek dat bereid is daarvoor (veel) te betalen. NFT’s zijn niet alleen voor kunstliefhebbers, het is veelal een investering. Veel NFT’s worden dan ook gekocht met het doel om ze later voor een hogere prijs door te verkopen. Maar hoe werkt de belastingheffing over NFT’s eigenlijk?
Non-Fungible Token
Een NFT is een niet-inwisselbaar, onvervangbaar eigendomscertificaat. Dit certificaat wordt digitaal gecreëerd en gekoppeld aan een (digitaal) object zoals een afbeelding dat vervolgens wordt gekoppeld aan een blockchain. Het certificaat dient als eigendomsbewijs en wordt bewaard in een digitale portemonnee. Een NFT is dus een uniek bewijs van authenticiteit. Per transactie van een certificaat in de cryptokunsthandel is gas money (benzinegeld) verschuldigd. Die transactiekosten fluctueren sterk, en kunnen zelfs hoger uitvallen dan de prijs van de NFT. Zo kan een (aanzienlijk) verlies geleden worden door een NFT te verkopen of een mogelijke verkoop te annuleren.
Belastinggevolgen verkoper
Een privé persoon die NFT’s produceert en verkoopt, is over de eventuele winst inkomstenbelasting verschuldigd in box 1. De zakelijke kosten kunnen in aftrek worden gebracht op de opbrengsten. Denk hierbij aan de hierboven genoemde transactiekosten (gas money).
Belastinggevolgen koper
De meeste mensen die NFT’s kopen, vallen hoogstwaarschijnlijk in de categorie investeerders. Dit zijn individuen die NFT’s kopen en verkopen voor speculatieve doeleinden. De waarde van de NFT dient in dat geval te worden opgenomen in box 3. Vrijgesteld van de heffing in box 3 zijn voorwerpen van kunst en wetenschap, behalve als deze vooral als belegging dienen. De vraag is of een NFT überhaupt als kunstwerk kan kwalificeren. Wellicht is dit wel het geval als daadwerkelijk een object wordt overgedragen, maar wordt dit moeilijker als slechts sprake is van een digitaal kunstwerk. Ik vermoed dat een NFT door de belastingdienst niet snel als kunstwerk zal worden aangemerkt. Een ander verwacht knelpunt is de waarde die aangegeven dient te worden in box 3.
Aanbeveling
NFT-technologie kan niet alleen op verzamelobjecten en digitale kunst worden toegepast. NFT-technologie is een manier om eigenaarschap te kunnen koppelen aan (digitale) objecten. Alles wat gedigitaliseerd kan worden, wordt daarmee in potentie een onvervangbaar digitaal kunstwerk. Denk aan een opname van liedjes, foto’s, filmpjes, Twitterberichten, artikelen, TikTok video’s, aankopen in computerspellen, professionele video’s en soundtracks. De verwachting is dat beroemdheden, artiesten, muzikanten en bedrijven de waarde van hun producten, diensten, creaties en (online) populariteit gaan omzetten naar NFT’s en daarmee waarde gaan creëren. De verwachting is dat een hele nieuwe markt zal ontstaan waarin creatievelingen, bedrijven, speculanten en fans een stukje van de winst willen meepakken. Ook zijn NFT’s uitermate geschikt voor witwaspraktijken.
Om alle bovengenoemde redenen zouden NFT’s op korte termijn moeten worden onderworpen aan beleid van de belastingdienst of aan nieuwe wetgeving.
De auteur mr. M.J.C. Veerman RB is als belastingadviseur verbonden aan Contaxus Belastingadviseurs te Volendam
